دسترسی کودکان و نوجوانان به موبایل و اینترنت و در پی آن کاهش سن بلوغ مسئولیت والدین را برای تربیت فرزندانی سالم سنگین‌تر کرده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس حدود یک ماه پیش بود که غلامعلی افروز رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور هشدار داد: میانگین سن بلوغ دختران به 9،5 سال و پسران به 12سال رسیده است.
هشدار دیگر رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور این بود که در تهران 10 درصد پسران زودتر از دختران یعنی زودتر از سن 9،5 سالگی بالغ می‌شوند که در صورت صحت، بسیار با اهمیت است.
اینکه از بین عوامل اجتماعی و خانوادگی کدام عوامل در بروز این پدیده بیشتر موثر هستند؛ پدران و مادران چه نقشی درایجاد آن دارند؛ چه خطراتی در پیش است و راهکارهای برخورد با این مسئله کدام است موضوعاتی است که به دنبال پاسخ آنها برآمدیم.
غلامعلی افروز، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور می‌گوید: نگاه‌های نفسانی جنسی در جامعه بیشتر شده و این در حالی است که میانگین سن بلوغ جنسی در کشور کاهش یافته است به طوری که قبلاً در پسران 15 سال و در دختران 14 سال بود اما در حال حاضر میانگین بلوغ جنسی دختران 9.5 سال و پسران 12سال است و البته 10 درصد پسران زودتر از دختران در شهر تهران بالغ می‌شوند.
افروز اضافه می‌کند: هزاران پسر در دبستان بلوغ جنسی را تجربه می‌کنند که باید در نظر داشت در بلوغ جنسی تغییر الگوی تغذیه، استفاده از فضای مجازی و استفاده از برخی مواد تحریک‌آمیز به عنوان مثال در شامپوها مهم است و مربیان مدارس باید به این موضوع بها دهند.

*اطلاعات کودکان درباره مسائل جنسی به صورت تصاعدی افزایش یافته است
احمد محیط ،مدیر گروه ادبیات و روانپزشکی انجمن جهانی روانپزشکی نیز در این زمینه می‌گوید: اطلاعات کودکان در زمینه مسائل جنسی و سن بلوغ به صورت لگاریتمی افزایش یافته است و این اطلاعات به نوعی حس جنسی را در کودکان افزایش می‌دهد.
وی می‌افزاید: در حال حاضر اطلاعاتی که در اختیار کودکان در زمینه مسائل جنسی می‌رسد نسبت به گذشته افزایش یافته است لذا میزان ذخیره مغزی در زمینه مسائل بلوغ زیاد شده و این اطلاعات وقتی انبوه می‌شوند حس‌های کاذبی را در کودکی که به سن بلوغ نرسیده‌اند، ‌برمی‌انگیزد.
محیط تصریح می‌کند: اما اینکه بلوغ از نظر زیست‌شناسی یعنی پیدایش مو در صورت مرد و تغییرات شکل بدنی در زن همراه باشد، مسئله‌ای است که بعیدتر به نظر می‌رسد اما نکته‌ای که می‌توان روی آن اذعان داشت این است که تغییرات در وضع تغذیه که بدون تردید نسبت به نسل‌های قبل بهتر شده است ممکن است در جلو انداختن سن بلوغ تاثیر داشته باشند.
این متخصص روانپزشکی خاطرنشان می‌کند: کیفیت تغذیه از عوامل تعیین‌کننده رشد جامعه است که از نظر بالارفتن پروتئین و ویتامین‌ها بهتر شده و این تاثیرات در میزان زودرس شدن سن بلوغ اثراتی دارد.
وی می گوید: افزایش اطلاعاتی که در اختیار کودکان به کمک مسائل ارتباط رسانه‌ای در خصوص سن بلوغ می‌رسد به صورت لگاریتیمی افزایش یافته است و همچنین تغییر شکل بحث‌ها در درون خانواده و در بین بچه‌ها که باز هم منشاء آن رایانه‌ها و رسانه‌های الکترونیکی هستند، آگاهی‌های کودک را در این زمینه بالا برده که با این وجود حسی جنسی در کودکان افزایش می‌یابد.
محیط یادآور می شود: اساس رابطه با فرزندان باید دوستی باشد و از همین طریق با فرزند خود به فعالیت‌های رایانه‌ای و اینترنت بپردازند و از طرف دیگر آنها را شریک و تنظیم‌کننده برنامه در کل خانواده بدانند که این موضوع روی آنها اثر می‌گذارد لذا اینکه گفته می‌شود اصلاً حق نداری این کار را بکنی یا دنبال این موضوع بروی اثری نخواهد داشت.
از آنجایی که این موضوع از نظر مسئولان وزارت بهداشت یک موضوع مربوط به تخصص غدد است. عباسعلی ناصحی، رئیس اداره کل سلامت روان وزارت بهداشت اظهارنظر درباره آن را به اداره غدد وزارت بهداشت واگذار کرد.

*کاهش سن بلوغ باید بررسی شود
شهین یاراحمدی، رئیس اداره غدد وزارت بهداشت در این زمینه اظهار داشت: برای اینکه این پیش‌فرض که سن بلوغ کاهش یافته است باید کار تحقیقاتی انجام شود و در آن افرادی که به رسانه‌هایی مانند رایانه و موبایل دسترسی دارند با افرادی که دسترسی ندارند مقایسه شود.
وی می‌افزاید: بدون مدارک علمی نمی‌توان در این زمینه صحبت کرد البته ممکن است برخی دانشگاه‌های این تحقیق را انجام داده باشند.

*کسب اطلاعات درباره مسائل جنسی، سن بلوغ را کاهش می‌دهد
حسین دلشاد، معاون پژوهشکده غدد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: کسب اطلاعات درباره مسائل جنسی موجب کاهش سن بلوغ می‌شود اما شروع بلوغ قبل از 5 سالگی غیر طبیعی و نشانه بیماری است.
وی می‌افزاید: به طور کلی پدیده رشد و نمو و بلوغ پدیده‌های فیزیولوژیک هستند که سن به خصوصی دارند و در دخترها در سن حدود 7 تا 8 سالگی و در پسرها در سن 8 تا 9 سالگی اولین علائم بلوغ ظاهر می‌شود.
به گفته وی دختر‌ها در سن 14 تا 15 سالگی و در پسرها در سن 15 تا 16 سالگی فرآیند بلوغ تکمیل می‌شود لذا به طور معمول چون بلوغ 5 مرحله دارد از مرحله یک تا 5 حدوداً 4 تا 5 سال طول می‌کشد تا فرد به بلوغ کامل برسد.
دلشاد اذعان می‌کند: نژاد، ژن و مسائل ‌محیطی در این مسئله تاثیرگذار است به طوری که اگر پدر و مادری بلوغ زودرس داشته باشند احتمال اینکه پسر یا دختر این خانواده نیز بلوغ زودرس داشته باشد وجود دارد البته برعکس آن هم دیده شده است. همچنین مسائل محیطی مانند آب و هوا در سن بلوغ تاثیر زیادی دارد به طوری که به عنوان مثال در جنوب ایران شروع بلوغ به علت گرما از مناطق سردسیر زودتر اتفاق می‌افتد.
این فوق تخصص غدد ادامه می‌دهد:‌ موضوع بعدی که در این زمینه اهمیت دارد تغذیه است و افرادی که تغذیه بهتری دارند به علت اینکه فرآینده‌های فیزیولوژیک به موقع انجام می‌شود سن بلوغ آنها زودتر اتفاق می‌افتد به عنوان مثال اگر به روند شروع سن بلوغ در تمام کشورهای دنیا نگاه کنیم متوجه می‌شویم که این روند سیر نزولی داشته است. به طوری که ممکن بود سن شروع بلوغ در 50 سال آینده در دخترها 10 تا 12 سال باشد که این میزان در حال حاضر به 7 تا 8 سال رسیده است.
وی ادامه می‌دهد: شایع‌ترین علت بلوغ زودرس مسائل ژنتیکی است اما در دسترس بودن مطالب مربوط به مسائل سن بلوغ در بین کودکان می‌تواند موجب تحریک غدد جنسی فرد شده و روی کاهش سن بلوغ اثرگذار باشد.
اما در این بین کارشناسانی هم هستند که به نوعی مخالف این موضوع هستند و کاهش سن بلوغ را کارشناسی نمی‌دانند.

*سن بلوغ جنسی کاهش نیافته است
پرویز مظاهری، دبیر انجمن روانپزشکان ایران می‌گوید: سن بلوغ جنسی با کارکرد غدد جنسی ارتباط دارند و ربطی به میزان اطلاعات نوجوانان در زمینه مسائل سن بلوغ ندارد به همین علت سن بلوغ کاهش نیافته است.
وی اضافه می‌کند: بلوغ فرایندی است که 3 مرحله جسمی، روانی و اجتماعی دارد و بلوغ جسمی وقتی است که صفات ثانویه جنسی آغاز می‌شود که بر اساس آن در پسرها دورگه شدن صدا و درآمدن موهای زاید و در دخترها تغییر در اندام از مهمترین این تغییرات است.
مظاهری تصریح کرد: بلوغ جسمی در دخترها از 9 سالگی تا 13 سالگی طول می‌کشد و بر اساس تغذیه و مکان جغرافیایی فرد این میزان تغییر می‌کند به طوری که در مناطق گرمسیر و تغذیه خوب، بلوغ زودتر اتفاق می‌افتد.
وی یادآور شد: میانگین سن بلوغ دختران 11 سالگی است و در پسرها از 12 تا 13 سالگی تا 15 سالگی ممکن است طول بکشد که این بلوغ، بلوغ جسمی است.

*تزریق هورمون به دام‌ها در کاهش سن بلوغ افراد تأثیرگذار است
فربد فدایی، مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی هم با بیان اینکه سن بلوغ ربطی به اینترنت و موبایل ندارد گفت: مصرف غذاهای دامی به علت تزریق مواد هورمونی به دام‌ها در تغییر و کاهش سن بلوغ افراد تاثیرگذار است اما استفاده از اینترنت در این زمینه نقشی ندارد.
وی ادامه می‌دهد: نباید همکاران روانشناس در مورد مسائل بیولوژیک از جمله سن بلوغ که جنبه روانشناختی دارد و بررسی آن به منابع دقیقی نیاز دارد اطلاع‌رسانی کنند و اطلاع‌رسانی در این زمینه باید صرفاً از طریق وزارت بهداشت انجام شود.
این موضوع با وجود اینکه مورد اختلاف کارشناسان است ولی یک موضوع مسجل دارد و آن این است که دسترسی کودکان و و نوجوانان به اینترنت موبایل بسیار آسان شده و پدر و مادر در این مورد نقش اساسی دارند تا اثرات مخرب این وسایل را کاهش دهند.

*کودکانی که خلاء عاطفی دارند به سراغ موارد غیر اخلاقی اینترنت می‌روند
غلامعلی افروز، رئیس سازمان نظام روانشناسی ایران می‌گوید: در زمان حاضر امکان ایجاد مانع اساسی برای تعاملات مجازی کودکان و نوجوانان در اینترنت برای والدین تقریباً محال است. این تعاملات مجازی دیگر می‌تواند حتی در موبایل نوجوان یا همکلاسی‌اش خلاصه شود لذا امکان منع آن وجود ندارد.
وی می‌افزاید: بررسی‌ها نشان می‌دهد برای اینکه از این ابزارهای موجود استفاده مناسب شود مهمترین راه ارتباط عاطفی والدین با فرزند است که باید به اوج برسد و پدر و مادر محبوب بچه‌ها شوند. برای این کار باید پدر، مادر را محبوب فرزند و مادر، پدر را برای بچه محبوب کند.
افروز تصریح می‌کند: اگر این وابستگی امن ادامه یابد و هر دوی والدین محبوب فرزند شوند دیگر لازم نیست حرفی زده شود و ناخودآگاه بیشترین ارتباط کلامی را با فرزند، پدر و مادر خواهند داشت و هر جا که بچه زندگی کند مصونیت فرهنگی ایجاد خواهد شد.
رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور ادامه می‌دهد: لازمه مصونیت فرهنگی مصونیت عاطفی است و مقدمه مصنونیت عاطفی دلبستگی عاطفی فرزند به پدر و مادر است مثلاً خانم به بچه‌اش بگوید که پدرت بهترین بابای دنیاست و مرد به فرزندش بگوید که مادرت بهترین مادر است اما اگر زن و شوهر با هم با زبان تهدید و تحقیر صحبت کنند فرزند به هیچ کدام دل نمی‌بندد و در نهایت به کسی دل می‌بندد که در بیرون از خانواده پیدا می‌کند.
وی اضافه می‌کند: بچه‌هایی که در محیط امن خانواده، بزرگ و تکریم می‌شوند آسیب‌پذیر نمی‌شوند چرا که امیر‌المومنین علی (ع) فرمودند: "هر کس شخصیت خویش را شریف بدارد از گناهان و لغزش‌ها مصون می‌ماند ".
افروز اذعان می‌کند: تکریم فرزند این است که اسم بچه را با خانم و آقا صدا بزنید و همین طور همسران نیز باید همین‌گونه در مقابل بچه‌ها با هم صحبت کنند اگر پدر و مادر برای فرزند محبوب شدند فرزند عاشق خانواده می‌شود و در آن خانواده آرامش می‌گیرد، اگر این کار انجام شد معضلات اینترنتی رنگی نخواهد داشت چرا که بچه‌هایی به سراغ موارد غیراخلاقی اینترنت می‌روند که خلاء عاطفی دارند و پدر و مادر خود را دوست ندارند.